Marsz przywilejów
Pobierz metody
Aby pobrać metody, kliknij tutaj.
Grupa docelowa
Liczba osób
Środowisko
Czas potrzebny
Materiały
Przygotowane wcześniej stwierdzenia
Cel/zamierzenie
• Analizowanie pojęcia przywileju w naszym społeczeństwie i jego wpływu na jednostki i grupy.
• Propagowanie samoświadomości i zrozumienia własnej pozycji w obrębie struktur społecznych.
• Pobudzanie empatii i inkluzywności przez eksponowanie różnych doświadczeń poszczególnych osób.
• Zainicjowanie rozmów na temat dynamiki władzy i sprawiedliwości społecznej.
Instrukcje krok po kroku
Krok 1
20 min
Przed rozpoczęciem ćwiczenia ustalcie podstawowe zasady komunikacji opartej na szacunku i równym udziale. Zaangażuj uczestników w ustalanie tych reguł (np. stosując metodę burzy mózgów lub tworząc umowę grupową – zob. opisana w tym zestawie narzędzi metoda „Umowa grupowa”). Dzięki temu uczestnikom łatwiej będzie je zapamiętać i zaakceptować.
Ważne, by przed rozpoczęciem ćwiczenia stworzyć bezpieczniejszą przestrzeń oraz uświadomić uczestnikom, że w jego trakcie mogą ich czekać negatywne doświadczenia.
Zaproponuj uczestnikom, że jeśli poczują się w tej sytuacji nieswojo, w dowolnym momencie mogą wycofać się z udziału.
Krok 2
Wstęp
30 min
Przedstaw wprowadzenie do pojęcia przywileju w naszym społeczeństwie: co on oznacza, w jaki sposób daje władzę i pozycję pewnym grupom/osobom i jak wpływa na określone grupy/osoby.
Przywileje są to korzyści, które otrzymują pewne osoby z powodu swojej przynależności do określonej grupy społecznej. Często wynikają one z systematycznego uderzania w inną grupę społeczną i/lub z jej marginalizacji. Podaj przykłady grup społecznych (np. w oparciu o płeć, rasę, klasę społeczną, religię itd.).
Krok 3
Ustawienie początkowe
5 min
Uczestnicy stają w rzędzie, twarzami naprzód.
Step 4
Stwierdzenia
Wyjaśnij, że będziesz odczytywać pewne stwierdzenia, a uczestnicy mają zrobić krok wprzód, jeśli dane stwierdzenie ich dotyczy. Osoba prowadząca zaczyna odczytywać stwierdzenia opisujące sytuacje lub okoliczności odzwierciedlające przywilej
Krok 5
Ruch
20 min
Uczestnicy robią krok wprzód, jeśli stwierdzenie ich dotyczy, a jeśli nie – krok w tył.
Krok 6
Obserwacja
5 min
Zachęć uczestników, by obserwowali rozmieszczenie osób w sali w miarę postępowania marszu, zwracając uwagę na formowanie się grup lub ich rozpraszanie.
Krok 7
Podsumowanie/Refleksja
30 min lub więcej
Po marszu następuje dyskusja umożliwiająca uczestnikom podzielenie się refleksjami nad tym doświadczeniem i pojęciami przywileju i defaworyzacji.
Wskazówki dla osoby prowadzącej szkolenie
Sensitivity
Ćwiczenie może być trudne emocjonalnie, zwłaszcza dla uczestników, którzy zrobili tylko kilka kroków wprzód lub nie zrobili ich wcale. Niezwykle istotne jest stworzenie bezpiecznego, wspierającego środowiska lub zaproponowanie wcześniej każdemu uczestnikowi indywidualnej rozmowy, jeśli nie chcą dzielić się swoimi odczuciami lub doświadczeniami po ćwiczeniu z całą grupą.
Podstawowe zasady
Niezbędne jest ustalenie jasnych reguł podstawowych, w tym szanowania doświadczeń innych i słuchania bez osądzania.
Podsumowanie
Zapytaj uczestników wcześniej, w jaki sposób chcą się podzielić swoimi doświadczeniami z ćwiczenia. Rzetelna, dokładna sesja podsumowania i refleksji ma kluczowe znaczenie, bo pomaga uczestnikom przepracować te doświadczenia i omówić szersze konsekwencje przywileju i pozycji w naszym społeczeństwie.
Alternatywa
Jeśli wolisz metodę mniej intensywną emocjonalnie, alternatywą może być takie ćwiczenie jak „The Power House Activity”.
Ćwiczenie (Marsz przywilejów) można także przeprowadzić w ten sposób, że uczestnicy mają zamknięte oczy, dopóki nie zostaną odczytane wszystkie stwierdzenia.
Komentarz
Źródło
Napisała uczestniczka projektu Anastas Krusińska, zredagował Südwind; ćwiczenie wykorzystywane w różnych projektach antydyskryminacyjnych, dotyczących zwiększania świadomości i inkluzywności. Przykładowe źródła:
• https://leadershipfordiversity.eu/ehub-post/privilege-walk/
• https://www.evolves.com.au/the-privilege-walk/?fbclid=IwY2xjawLbXCtleHRuA2FlbQIxMABicmlkETBsTkpEamphcVAzYk5qRU5TAR4pnPFX6IRg7Q9H4nwKmVV836EKP5KM_jCkAxF4Uo8euqSWhAupdIDyBPLJLQ_aem_ZKc-BdR1lDFBBad3OnfdNg
Additional source:
https://students.dartmouth.edu/opal/education/introduction-power-privilege-and-social-justice