Maszyna rytmiczna
Pobierz metody
Aby pobrać metody, kliknij tutaj.
Grupa docelowa
Liczba osób
Środowisko
Czas potrzebny
Materiały
brak
Cel/zamierzenie
Ćwi czenie ma pomóc uczestnikom zrozumieć, że wspólne działanie i synchronizacja mają fundamentalne znaczenie dla właściwego funkcjonowania grupy. Maszyna rytmiczna to metafora społeczna, w której każda osoba jest „częścią” zbiorowego mechanizmu; metafora ta pokazuje dynamikę władzy, współpracy i sprzeciwu w kontekście grupowym.
Instrukcje krok po kroku
Krok 1
Wprowadzenie
Osoba prowadząca wyjaśnia koncepcję „maszyny rytmicznej” i tłumaczy, że każdy uczestnik będzie częścią mechanizmu, którego działanie zależy od harmonijnej współpracy wszystkich.
Każdy z uczestników staje się „częścią” maszyny: może to być jakiś ruch lub dźwięk.
Krok 2
Tworzenie rytmu podstawowego
Z pomocą osoby prowadzącej uczestnicy tworzą podstawowy rytm, używając prostych dźwięków lub ruchów.
Każda osoba współtworzy określony dźwięk czy ruch, np. klaszcząc, tupiąc lub za pomocą głosu.
Krok 3
Synchronizacja i budowanie grupy
Grupa zaczyna współpracować, by utrzymać synchronizację rytmu.
Każdy z uczestników musi dopasować się do wspólnego rytmu, współtworząc go bez zakłóceń.
Osoba prowadząca obserwuje grupę i udziela wskazówek, zachęcając do wzajemnego słuchania i harmonii.
Krok 4
Tworzenie wspólnego rytmu
Osoba prowadząca wprowadza wariacje w rytmie podstawowym, dodając nowe ruchy lub dźwięki.
Np. jeśli rytm jest tworzony przez klaskanie, można dodać partię głosową połączoną z innym ruchem ciała. Albo w rytmie 4/4 można dodać pojedynczy dźwięk, połączony z ruchem i związany z jednym z czterech akcentów metrycznych.
Każdy uczestnik musi dostosować i zmodyfikować swój wkład, by utrzymać wspólny rytm.
Na tym etapie grupa uczy się, jak zachować synchronizację przy coraz bardziej złożonym rytmie.
Krok 5
Dysonanse
Osoba prowadząca wprowadza momenty dysonansu: niektórzy uczestnicy celowo zakłócają rytm lub wykonują działania kontrastujące z tym, co robi grupa. Np. można dodać długi dźwięk głosowy połączony z ruchem lub zaśpiewać kawałek piosenki nie do taktu z głównym rytmem. Na tej podstawie uczestnicy zastanawiają się, jak „dysonanse” czyli konflikty mogą wpłynąć na funkcjonowanie grupy. Grupa musi postarać się przywrócić harmonię i odnaleźć wspólny rytm.
Krok 6
Podsumowanie i refleksja
Po wykonaniu ćwiczenia otwiera się dyskusja na temat tego procesu.
Uczestnicy są zachęcani do refleksji nad tym, jak się czuli działając razem i nad zaobserwowaną dynamikę.
Przykładowe pytania do zadania uczestnikom:
• Jak się czuliście współpracując, by zachować wspólny rytm?
• Co się działo, kiedy ktoś zakłócił rytm? Jak przywracaliście synchronizację?
• Jaka dynamika władzy lub współpracy wyłoniła się podczas tego ćwiczenia?
Wskazówki dla osoby prowadzącej szkolenie
Zadbaj, by każdy uczestnik mógł mieć wkład w tworzenie wspólnego rytmu.
• Jeśli grupa ma trudności z utrzymaniem rytmu, pomocne będzie robienie przerw, by skupić się na czynnościach poszczególnych osób, a następnie podjąć rytm wspólnie.
• Wykorzystaj momenty dysonansu jako okazje do badania dynamiki konfliktu i współpracy w grupie.
Alternatywa
Dźwięki można zastąpić słowami lub frazami. Maszynę rytmiczną można więc dopasować do kontkestu społecznego. Np. przez wypowiadanie pewnych fraz do określonego rytmu można stowrzyć maszynę rytmiczną szkoły, maszynę rytmiczną pracy w biurze czy dnia na plaży.
Komentarz
Źródło
Opracował Emilio Ajovalasit na podstawie metody „Theatre of the Oppressed” Augusto Boala.
