Obrazy ucisku

Instrukcje krok po kroku

Krok 1
Uczestnicy chodzą swobodnie po sali. Facylitator przywołuje różne postacie związane z różnymi rodzajami ucisku (np. matka, ojciec, dziecko, policjant, aktywistka, uchodźca itd.). Za każdym razem, kiedy wywołuje taką postać, klaszcze – i wszyscy uczestnicy od razu tworzą żywe obrazy tej postaci. Nie powinni za długo się zastanawiać: chodzi o pierwsze wizualne skojarzenie. Kiedy uczestnicy zastygną w przyjętych pozach, rozglądają się, by zobaczyć, jakie obrazy stworzyli inni. (10 min)

Krok 2
Facylitator moderuje krótką dyskusję nt. tych obrazów, np. Czy zauważaliście jakieś podobieństwa lub różnice między swoimi obrazami? Uczestnicy mogą szybko wymienić się spostrzeżeniami i skojarzeniami. (10 min)

Krok 3
Uczestnicy stają w kółku, twarzami na zewnątrz (tak że się nie widzą). Facylitator podaje jakiś termin związany z tematem (może to być termin ogólniejszy; w naszym przypadku tematem była migracja klimatyczne i właśnie ten termin został podany w tym kroku). Każdy uczestnik ma 30-60 sekund na stworzenie żywego obrazu przedstawiającego to, co ten termin dla niego znaczy. (5 min)

Krok 4
Kiedy wszyscy utworzą swój żywy obraz, facylitator klaszcze i uczestnicy odwracają się, żeby zobaczyć obrazy stworzone przez innych, cały czas przedstawiając swój. (2 min)

Krok 5
Cały czas zachowując pozy swoich żywych obrazów uczestnicy przechodzą blisko tych osób, których obrazy uważają za podobne lub związane z własnymi, tworząc grupy po 4-6 osób. Jeśli grupy są zbyt nierówne (jedne znacznie liczniejsze od drugich), facylitator może dokonać drobnych poprawek. (3 min)

Krok 6
Każda grupa ustawia się w przestrzeni, ustawiając poszczególne obrazy w sposób najlepiej wyrażający powiązania między nimi, bez zmiany pierwotnych póz. (5 min)

Krok 7
Każda grupa prezentuje pozostałym swój obraz grupowy. Publiczność przekazuje jej krótką, jednowyrazową informację zwrotną: pierwsze skojarzenie po zobaczeniu obrazu. (10 min)

Krok 8
Grupy mają kilka minut na ulepszenie swojego obrazu na podstawie otrzymanej informacji zwrotnej, doprecyzowując rodzaj ucisku, który ich obraz przedstawia. (10 min)

Krok 9
Każda grupa tworzy drugi obraz pokazujący, co ich zdaniem doprowadziło do sytuacji przedstawionej w ich pierwszym obrazie – a więc odnoszący się do jakiegoś stanu z przeszłości. W ten sposób uzyskują obrazy, które przedstawiają stan przeszły i stan obecny. (5 min)

Krok 10
Każda grupa tworzy trzeci obraz przedstawiający, w jaki sposób chcieliby pozytywnie rozwiązać problem przedstawiony w swoim pierwszym obrazie – a więc trzeci obraz będzie odnosił się do stanu przyszłego. Kiedy stworzą już wszystkie 3 obrazy, muszą wymyślić, jak przechodzić od jednego do kolejnego (jak każda osoba może przejść z jednej pozycji w drugą). (5 min)

Krok 11
Każda grupa przedstawia całą sekwencję. Facylitator każe publiczności zamknąć oczy, kiedy dana grupa ustawia obraz przedstawiający przeszłość. Następnie widzowie otwierają oczy. Po 20-30 sekundach facylitator klaszcze i odlicza 5-10 sekund na przejście do obrazu przedstawiającego teraźniejszość. Procedura się powtarza przy przejściu do obrazu przedstawiającego przyszłość. (15 min)

Krok 12
Dyskusja grupowa o tym, co uczestnicy zobaczyli w obrazach i jakie w nich to wywołało uczucia. Przykładowe pytania:
Jakie rozpoznaliście przyczyny?
• Czy waszym zdaniem są to realne przyczyny?
• Czy proponowane rozwiązania wydają się wam satysfakcjonujące i realistyczne?
• Czy przychodzą wam do głowy alternatywne rozwiązania?
• Jakie odczucia wzbudziło w was to ćwiczenie?

Zostaw czas na osobiste refleksje. (10 min)